d

Ilias Papageorgiou, is an architect who makes a living by pursuing the creative and responsible practicing of architecture. He studied at the School of Architecture of the Natiοnal Technical University of Athens

d

Ηλίας Παπαγεωργίου, είναι αρχιτέκτονας που βιοπορίζεται επιδιώκοντας να ασκεί δημιουργικά την αρχιτεκτονική. Σπούδασε στην Αρχιτεκτονική σχολή του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου ενώ, μετά τις σπουδές του, παρακολούθησε μαθήματα επιπλοποιίας στη Διπλάρειο

Διαγωνισμος για την αξιοποιηση πρωην νεκροταφειου Νικαιας

Στόχος είναι η δημιουργία μιας “αστικής όασης”, όπου οι λέξεις “αστική” και “όαση” διαθέτουν ίση βαρύτητα. Το πάρκο έχει αστικό χαρακτήρα. Δεν αποτελεί απλά μια νησίδα στην πόλη. Ο σχεδιασμός δημιουργεί πλατείες και πλατώματα σε κομβικά σημεία ως συνέχειες των κινήσεων της πόλης. Πρόθεση είναι το πάρκο να είναι διαμπερές σε κινήσεις και να παίρνει ζωή από τη ζωή της πόλης, διατηρώντας όμως σημεία που η πόλη να φαίνεται αλλά και να ακούγεται πολύ μακριά.

Βασική ιδέα της λύσης είναι η δημιουργία ενός πλέγματος αξόνων που ενώνουν οπτικά και κινητικά τους κύριους περιμετρικούς κόμβους στα σημεία της πόλης με τη μεγαλύτερη ένταση. Στους κόμβους αυτούς δημιουργούνται χώροι εισόδου μεταφέροντας τη δραστηριότητά τους στο πάρκο. Ανάμεσα στους άξονες δημιουργούνται περιοχές ή ζώνες ομοειδών δραστηριοτήτων. Στην περιφέρεια του πάρκου και σε συνάρτηση με τις εισόδους, αναπτύσσονται όλες οι δραστηριότητες με έντονο αστικό χαρακτήρα και μεγάλη προσέλευση κοινού (πλατείες, άθληση, αναψυκτήριο, πράσινο σημείο, κλπ). Αντίθετα, το τμήμα με τον χαρακτήρα αμιγούς άλσους (κήποι, ανοιχτοί και άδενδροι χώροι), χωροθετείται στο κέντρο και προστατεύεται από την ένταση της πόλης. Ανάμεσα στους δύο κύριους άξονες, χωροθετείται ένας μεγάλος ανοιχτός χώρος σε σχήμα θεάτρου, για υπαίθριες συναυλίες αλλά και για καθημερινή αναψυχή.

Το πάρκο είναι ένα δοχείο ζωής. Ταυτόχρονα όμως, η διατήρηση στη μνήμη της λειτουργίας ως νεκροταφείου, προσδίδει στον τόπο βαρύτητα και σοβαρότητα, που δεν γίνεται να μη λαμβάνεται υπ’ όψιν. Η λύση επιδιώκει να δώσει μορφή στο δίπολο ζωής και θανάτου φτιάχνοντας έναν χώρο ζωής και διαμορφώνοντας υπαινικτικές νύξεις για ζητήματα, που η σύγχρονη ζωή τείνει να παραβλέπει. Από την προηγούμενη λειτουργία του χώρου, εκτός από τον χώρο του χωνευτηρίου, διατηρείται επίσης το κεντρικό πλάτωμα με τα ψηλά κυπαρίσσια, ενώ τοποθετούνται κατασκευές εμπειρίας και μνήμης που διαμορφώνουν, ανάμεσα σε άλλα, και το ηχητικό τοπίο.

Τα καθιστικά του πάρκου έχουν διάφορες μορφές. Άλλοτε σχηματίζονται ως απλές παραλληλεπίπεδες βάσεις, πάνω στις οποίες υπάρχει κεκλιμένη πλάτη για την στήριξη του καθήμενου. Η απλή αυτή μορφή παραπέμπει σε έναν τάφο που εξέχει από το χώμα. Η χαρά της ζωής, παίρνει μορφή από το πλέον ανοίκειο κατασκεύασμα. Άλλοτε έχουν τεθλασμένο σχήμα που δημιουργεί πλάτες, πάγκους ή χώρους καθίσματος και άλλοτε αποκτούν μορφή πλήρους καθιστικού που αποτελείται από καθίσματα γύρω από χαμηλό τραπέζι. Σε όλες τις περιπτώσεις τα καθιστικά έχουν συμπαγή μορφή που αναδύεται μέσα από το χώμα και τη βλάστηση.

Η διαμόρφωση του ηχητικού πεδίου αποτέλεσε αντικείμενο ιδιαίτερης μέριμνας. Κατ αρχήν δόθηκε σημασία στην ηχοπροστασία από τους περιμετρικούς δρόμους μέσω της ανύψωσης λόφων (περιοχή mountain bike) ή της βύθισης αντίστοιχων περιοχών, ώστε  στο κέντρο του πάρκου η ηχοστάθμη να είναι χαμηλή. Εξίσου σχεδιάστηκαν ειδικές μηχανές μνήμης που παράξουν ήχο και συνδέονται μεταξύ τους μέσω της επιλεκτικής διάδοσης ήχου. Η ηχητική μηχανή-νερόμυλος παράγει έναν περιοδικό γδούπο χάρις στην κίνηση του νερού. Ενώνεται ηχητικά με το κηροστάσιο, που βρίσκεται σε απόσταση, μέσω παραβολικών ανακλαστήρων. Το κωδωνοστάσιο σχεδιάστηκε με μέριμνα την κατευθυντικότητα του ήχου του. Καθώς η εκκλησία απευθύνεται στην ενορία και όχι στο πάρκο, ο ήχος κατευθύνεται προς την πόλη και το άμεσο προάυλιο της εκκλησίας, ενώ ο χώρος του πάρκου δεν επηρεάζεται από την παρουσία του.

Η πρόταση προκρίθηκε στις τελικές οκτώ μελέτες του διαγωνισμού.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ

Παπαγεωργίου Ηλίας, Ηλιοπούλου Έφη, Δουράμπεης Νίκος, Τούρλας Πανος

2016